Z  KART  HISTORII


Podlodów położony jest w przepięknym krajobrazie doliny rzeki Huczwy i wzgórz Grzędy Sokalskiej. Jest to miejscowość w gminie Łaszczów i powiecie Tomaszowskim. Wieś jest rozłożona na dość dużym obszarze i liczy około 100 mieszkańców. Jest to typowy teren rolniczy.

mapa

Mimo, że Podlodów leży na uboczu, ma dobre połączenie komunikacyjne z oddalonym o 20 km Tomaszowem, który jest wschodnią bramą na całe Roztocze: Krasnobród, Susiec, Majdan Sopocki.

Źródłem wiedzy o historii, Podlodowa jest książka pana Andrzeja Janeczka, katalog zabytków, słownik geograficzny oraz opracowania dotyczące szkoły podstawowej i kronika straży pożarnej z tej miejscowości. Niestety pierwsze zapisy nie są systematyczne i mają formę wzmianek dotyczących miejscowości.

Zapis z 1439 roku mówi, że Podlodów jest własnością Duszów-Podchoreckich. Źródła z 1472 roku wymieniają Jakuba Duszę z Podchoreckich z Podlodowa. Miał on być wojskim horodelskim i współwłaścicielem parafii w Żernikach. Rok 1495 kronika wymienia Seweryna z Podhorzec i Podlodowa. W roku 1509 wieś jest własnością Grzegorza Podlodowskiego, miała 13 półłanków i 1 zagrodę. W roku 1564 wieś jest własnością Gołębiowskich i ma w tym czasie 6,25 łana gruntów (105 ha). Od 1648 właścicielem wsi jest Stefan Podlodowski, który umiera w 1648 roku. Wdowa po nim, Helena Teresa z Rusickich opisuje, że w dniu śmierci męża niejaki Jerzy Kochanowski ze swoją żoną Zofią (córką Stefana Podlodowskiego), przyjechali i zabrali wszystkie ruchomości. W 1664 Podlodów jest własnością Jakuba Krakowskiego. W 1752 roku we wsi wybudowano drewnianą cerkiew. W 1827 roku wieś liczy 43 domy, 301 mieszkańców (w tym 1 stolarz, 1murarz, 2 kowali, 3 tkaczy i 1 cieśla), z tego roku pochodzą również pierwsze wzmianki o szkółce początkowej. Kroniki z tego okresy mówią o fragmentach 4 bastionów ziemnych z XVII wieku, znajdujących się przy folwarku. Dawniej miały to być wały opasające kościół. W 1878 we wsi powstaje fabryka mączki i krochmalu. Przy fabryce istniała również młocarnia. Eksploatowane są pokłady torfu. Zapisy z 1905 roku mówią o budynku szkolnym. W 1914 roku w wyniku działań wojennych wieś została spalona, a ludność wysiedlona.

W 1921 roku wieś liczy 63 domy, 315 mieszkańców (w tym 9 Żydów i 163 Ukraińców) Z tego okresu pochodzą również pierwsze zapiski kroniki strażackiej, na podstawie, której dowiadujemy się, że w roku 1922 dziedzic folwarku w Podlodowie, Stanisław Sobieszczański dla potrzeb własnych jak również wsi zakupił sprzęt pożarniczy. Świadczy to, że w okresie międzywojennym wieś tętni życiem, a stosunki jej mieszkańców z dworem są dobre. W okresie międzywojennym był we wsi drewniany dwór z parkiem - własność Meisnera, później Sobieszczańskich. Dwór rozebrano w 1945 roku.

Przyszedł wrzesień 1939 roku. Na przedpolach Podlodowa doszło do walk wojsk polskich i niemieckich. W wyniku tych tragicznych wydarzeń wieś zostaje spalona, a jej mieszkańcy przenoszą się do sąsiednich miejscowości. Dopiero jesienią 1940 roku mieszkańcy wracają, o czym świadczy fakt, że zostaje wznowiona nauka w pomieszczeniach dworu państwa Sobieszczańskich i u gospodarzy. Lata 1944-1945 są bardzo niespokojne dla terenów pogranicza polsko-ukraińskiego z powodu działań Ukraińskiej Armii Powstańczej (UPA); mieszkańcy muszą uciekać i kryć się przed nienawiścią faszystów ukraińskich. Lata powojenne to powrót do normalności i budowanie poczucia spokoju i harmonii oraz wypracowanie pewnego rytmu, który trwa do dziś.


PODLODÓW  W  OCZACH  ARCHEOLOGÓW


Znajdowane przez mieszkańców na polach elementy ceramiki, ozdób,krzemiennych narzędzi;przyciągnęły do Podlodowa archeologów z UMCS w Lublinie. Ich poszukiwania przyniosły wiele ciekawych odkryć. Podczas wakacji, studenci  archeologii odbywają praktyki w naszej miejscowości. Ze sprawozdań ich opiekunów:  dr Haliny Taras, Jolanty Babińskiej i Ewy Banasiewicz  powstała bogata dokumentacja z tych wypraw. W opracowaniach tych  powtarzają się następujące terminy, które określają z jakiego okresu pochodzą znaleziska, są to:

Poniżej przedstawione są bardziej szczegółowo znaleziska jakie kryła ziemia na polach Podlodowa.

Prace archeologiczne prowadzone na przestrzeni 1993-2000 roku doprowadziły do odkrycia grobu z okresu kultury przeworskiej. W tej warstwie odkryto również dwie stopione grudki brązu. Archeolodzy przypuszczali, że jest to teren prehistorycznego cmentarzyska. Sezon badawczy 1996 przyniósł odkrycie kilku obiektów osadowych kultury trznieckiej i grób kultury mierzanowskiej. Na dnie grobu znaleziono szkielet. Obsypany był węgielkami drzewnymi i fragmentami ceramiki, z której znaczna część skleja się w garnek o baniastym brzuścu i krótkiej, wychylonej na zewnątrz szyjce. Według analizy szczątki kostne należały do dziecka zmarłego w wieku 10-12 lat. Z kulturą mierzanowską mogą być związane znalezione grocik sercowaty oraz szpila kościana. Oprócz ceramiki znaleziono materiały kostne oraz krzemienne. Wśród tych ostatnich, dwa sierpy o formach półksiężycowatych, we wschodniej Polsce charakterystycznej dla kultury trzcinieckiej i łużyckiej, które w Podlodowie związane są zapewne z osadnictwem kultury trzcinieckiej. Odkryto również grób z okresu osadnictwa kultur amfor kulistych, zaś jeden z obiektów okazał się grobem kultury wołyńsko-lubelskiej ceramiki malowanej.

(4kB)

naczynie z grobu kultury mierzanowskiej, przędzik gliniany, szpila kościana, grocik krzemienny.

(17kB)

grób kultury wołyńsko-lubelskiej ceramiki malowanej

(17kB)

grób dziecka kultury mierzanowskiej

Wśród znalezionej i zrekonstruowanej ceramiki przeważają niezdobione naczynia o ostrych dnach, lub z małymi dnami. Ceramika jest jednolita, wypalana z gliny z dodatkiem potłuczonych kamieni granitowych, piasku. Czasami dodawano też szamot ceramiczny. Naczynia były kruche, słabo wypalone, o powierzchni plamistej. Odkryto również narzędzia wykonane z kamienia i kości.

(8kB)

kamienny rozcinacz

(3kB) (5kB) (5kB)

naczynia kultury trzcinieckiej

(6kB) (7kB)

narzędzia wykonane z kości

Odsłaniane kolejne warstwy ziemi kryły również przedmioty z okresu wpływów rzymskich. Z tego okresu pochodzi również odkryty grób kobiety. Zmarłej towarzyszyły liczne przedmioty. Ozdoby z brązu, kamienia, bursztynu oraz pomarańczowego, ciemnozielonego i białego szkła. Ponadto w jamie grobowej odkryto fragmenty przepalonego granitu oraz kości zwierzęcych.

(10kB)

grób kobiety z okresu wpływów rzymskich

(10kB)

Zabytki brązowe z warstwy ornej i sprzączka z grobu

Odkryto ponadto jeden ciałopalny grób. W warstwie ornej znaleziona została należąca do inwentarza grobowego żelazna zawieszka pochwy miecza, służąca do jego mocowania przy pasie. Wśród kości wystąpiły dobrze zachowane zabytki żelazne: dwa klucze, nit, okucia pochwy i prostokątna sprzączka do pasa. Klucze są charakterystycznym wyposażeniem grobu kobiet o wysokiej pozycji społecznej. Odkryte w Podlodowie egzemplarze to klucze dwuzębne, bardzo rzadko spotykane, były prawdopodobnie sprowadzane z imperium rzymskiego.

(16kB)

Archeologiczne poszukiwania w Podlodowa mają jeszcze jeden wątek, związany ze wspomnianymi już bastionami z XVII wieku. Prace archeologiczne z 1960, 1967 i 2000 roku mówią o dawnym fortyfikacjach i średniowiecznym zamczysku na tym terenie. W 1967 znaleziono niewielką ilość zabytków - ceramiki średniowiecznej i neolitycznej. Takie przemieszanie zabytków jak sugeruje, pan Kutyłowski, który prowadził te badania, powstało w wyniku nawiezienia ziemi na teren zamczyska. W 2000 roku w wyniku zapadnięcia się ziemi został odsłonięty fragment podziemnego korytarza wydrążonego w lessie.

(8kB)

(8kB)

(6kB)


Historię miejscowości opracowała była uczennica szkoły Anna Kawka